Jaskra – powolny zabójca wzroku.

Na pewno nie raz słyszałeś o chorobie zwanej jaskrą, ale czym tak naprawdę jest jaskra?

Jaskra to nie jedna choroba, ale grupa chorób, w wyniku której następuje zanik nerwu wzrokowego. Być może na początku nie wydaje nam się groźna – w końcu nie ma żadnych widocznych symptomów, ale niezdiagnozowana może prowadzić do poważnego uszkodzenia wzroku. Na jaskrę cierpi ponad 70 milionów osób na świecie, a w samej Polsce jest ich ponad milion. Naukowcy nie do końca wiedzą, jaka jest przyczyna tej choroby, ale szybka diagnostyka pozwala na opóźnienie choroby oraz leczenie bez konieczności operacji.

Co jest przyczyną jaskry? Jakie są jej objawy i jak ją leczyć? Dowiedzmy się więcej o tej chorobie.

 

Czym jest jaskra?

Jaskra jest grupą chorób oczu, w której wyniku zanika wzrok. Pierwszym objawem jest zazwyczaj wysokie ciśnienie oka, większe niż 21 mmhg. Czasem jednak ciśnienie wokół jest normalne, a pacjent i tak choruje na jaskrę, dlatego tak ważne są dokładne badania. Pomimo powszechnego przekonania, jaskra nie jest wyłącznie domeną ludzi starszych, ale zachorowalność wzrasta zazwyczaj po 70 roku życia. Dlatego też koło 40. roku życia warto się pierwszy raz na nią zbadać.

 

Jakie są rodzaje jaskry?

Klasyfikacja jaskry jest dość skomplikowana, ale możemy wyróżnić

• jaskrę pierwotną
• jaskrę wtórną i wrodzoną
• jaskrę otwartego i zamkniętego oka
• jaskra normalnego ciśnienia

O ile jaskra pierwotna jest zazwyczaj genetyczna i znamy jej przyczyny, jaskra wtórna rozwija się w oku w wyniku procesów patologicznych.

Jaskrę wrodzoną zazwyczaj rozpoznaje się u dzieci i niemowląt. Jest spowodowana złą budową gałki ocznej. Najbardziej widocznym objawem jest powiększenie wymiarów gałki ocznej. Jeśli zauważysz ten symptom u swojego dziecka, koniecznie skonsultuj to z lekarzem.

Termin jaskra zamkniętego kąta odnosi się do kąta przesączania w oku. Kąt przesączania znajduje się między tęczówką a rogówką i stanowi miejsce odpływu cieczy wodnistej, która produkowana jest wewnątrz oka. Jeśli kanał się zatka, prowadzi do rozwoju jaskry zamykającej się i powoduje wzrost ciśnienia wewnątrz gałkowego, a w rezultacie uszkodzenia nerwu wzrokowego. Zazwyczaj objawia się tak zwanym ostrym atakiem jaskry, któremu towarzyszy wysokie ciśnienie, ból głowy, nudności i wymioty. Z tymi symptomami należy zgłosić się od razu do lekarza.

Jaskra otwartego kąta to najczęstszy i powszechny rodzaj jaskry. Jest spowodowana wysokim ciśnieniem wewnątrz gałkowym, które występuje na przykład przez cukrzycę. Przy jaskrze otwartego kąta, kąt przesączania umożliwiający odpływ cieczy jest szeroki. Choroba bardzo powoli się rozwija i nie daje żadnych objawów. Najczęściej niestety chory zgłasza się, gdy już jest za późno i trzeba leczyć jaskrę operacyjnie.

 

Jaskra normalnego ciśnienia zachodzi, gdy ciśnienie wewnątrz gałkowe mieści się w zakresie normy 12 – 21 mmhg a mimo to występują inne, charakterystyczne dla jaskry objawy.

 

Przyczyny jaskry

Najbardziej narażone grupy osób na jaskrę to

• cukrzycy,
• osoby cierpiące na miażdżycę,
• osoby cierpiące na migreny,
• wysoko ciśnieniowcy,
• osoby narażone na stres,
• osoby obciążone genetycznie,
• osoby krótko widzące, które mają wadę poniżej 4 dioptrii.

Jeśli poznajesz u siebie jakiekolwiek objawy lub jesteś w grupie ryzyka, wszelkie zmiany wzroku niezwłocznie skonsultuj ze specjalistą.

 

Objawy jaskry

Fakt, że jaskra na początku nie daje żadnych symptomów jest głównym powodem, dlaczego kontrolne konsultacje u lekarza są bardzo ważne.

 

Pilnie trzeba skonsultować z lekarzem następujące objawy:

• widzenie tak zwanej aureoli albo efektu halo wokół światła,
• znaczne pogorszenie wzroku,
• ból oka, zwężenie pola widzenia,
• kiedy mamy wrażenie, że widzimy przedmioty tak jakby „w tunelu”,
• zaczerwienienie oka,
• rozmyta tęczówka oka, zwłaszcza u noworodków,
• ogólne pogorszenie wzroku.

 

Jaskra powoduje uszkodzenia wiązki włókien wzrokowych, a na ich miejscu pojawia się plamka. Z racji tego, że jest to zanik ledwie zauważalny, wielu ludzi nie ma świadomości, że choruje na jaskrę. Niestety w ostrym końcowym stadium choroby człowiek ma zawężone pole widzenia i ma wrażenie, jakby patrzył przez dziurkę od klucza. Jaskra może powodować całkowitą utratę wzroku.

 

Rozpoznanie jaskry

Diagnostyka jaskry rozpoczyna się od przeprowadzenia wywiadu, wykonania pełnych badań okulistycznych oraz badan ciśnienia wewnątrz gałkowego. Przeprowadza się również badania pola widzenia oraz optyczną koherentną tomografię.

Dodatkowymi badaniami są ocena kąta przesączania za pomocą gonioskopii oraz badanie dna oka ze stereoskopową oceną tarczy nerwu wzrokowego.

 

Leczenie jaskry

Głównym celem leczenia jaskry jest obniżenie ciśnienia wewnątrz gałkowego. Każdy wzrost ciśnienia jest brany pod uwagę indywidualnie, a leczenie ma zapobiegać progresji choroby. Pacjent po rozpoznaniu jaskry dostaje krople do oczu, które trzeba stosować wg zaleceń okulisty. Jaskrę można zahamować, ale niestety nie da się jej całkowicie wyleczyć. W ciężkich przypadkach można zastosować również laseroterapię lub leczenie operacyjne.

 

Pamiętaj, każde niepokojące objawy należy skonsultować z lekarzem i nie leczyć się na własną rękę. Jaskra jest powszechną chorobą i warto mieć na jej temat wiedzę.